Počinje 55. Sterijino pozorje

Sterijino pozorje u Novom Sadu predstavlja u 55. izdanju, od 26. maja do 4. juna, 12 predstava u Selekciji nacionalne drame i pozorišta i pet u međunarodnom programu “Drugo Vi”, a počinje popularnom novom verzijom “Kose” beogradskog Ateljea 212, u režiji Kokana Mladenovića, koji potpisuje još dva projekta.

Po dve predstave, koje će videti publika 55. Pozorja, režirali su i Paolo Mađeli i Andraš Urban.

Uoči zvaničnog otvaranja, Pozorje će odati počast velikom piscu Meši Selimoviću, povodom stogodišnjice njegovog rođenja, a dramu “Derviš i smrt” izvešće u festivalskom prologu u Srpskom narodnom pozorištu Gradsko pozorište “Kodžaeli” iz Izmita u Turskoj, u režiji M. Nurulaha Tundžera.

Osim te predstave, za koju je Selimovićev tekst adaptirao Nebojša Bradić, inače minister kulture Srbije, a gostovaće u još nekim gradovima u Srbiji, Selimovićev jubilej biće obeležen i izložbom Muzeja pozorišne umetnosti Srbije, čija je autorka Olga Marković.

Predstave prema delima domaćih pisaca, koja čini deo Selekcije nacionalne drame i pozorišta, odabrala je Ana Tasić, rukovodeći se kriterijumom da odabrane komade odlikuju provokativna scenska realnost i idejno bogata rediteljska tumačenja tekstova.

Samo je jedna predstava pritom nastala na osnovu klasike, mada savremene (Banović Strahinja - Borislav Mihajlović Mihiz), pri čemu tri predstave dolaze iz inostranstva (Zagreb, Ljubljana, Istanbul), dok su, među domaćim učesnicima, dva pozorišta na mađarskom jeziku. To znači da će samo dve predstave prema delima domaćih pisaca biti igrane na srpskom jeziku.

Selekciju čine “Barbelo, o psima i đeci” Biljane Srbljanović, u režiji Mađelija i izvođenju Gradskog dramskog kazališta "Gavella" iz Zagreba, “Brod za lutke” Milene Marković, u režiji Aleksandra Popovskog i izvođenju Slovenskog narodnog gledališča Ljubljana, “Generalna proba samoubistva” Dušana Kovačevića, u režiji Nurulaha Tundžera i izvođenju Gradskog pozorišta Istanbul, te Mihizov “Banović Strahinja”, u režiji Urbana i izvođenju Narodnog pozorišta (Narodno kazalište/Népszínház) iz Subotice.

Kokan Mladenović učestvuje u selekciji nacionalne drame režijom “Pomorandžine kore” prema tekstu Maje Pelević, u izvođenju Novosadskog pozorišta (Újvidéki színház).

Biće izvedena i “Čekaonica” Borisa Liješevića i Branka Dimitrijevića, u režiji Liješevića i produkciji Ateljea 212 i Kulturnog centra Pančevo, te “Sardinija” Ištvana Besedeša, u režiji Urbana i izvođenju Pozorišta “Deže Kostolanji” (Színház Kosztolányi Dezsö) iz Subotice.

Prema navodima Ane Tasić, kvalitet teksta nije bio dovoljan po sebi pri izboru predstava za selekciju nacionalne drame, ako njegovo scensko čitanje nije autentičnije ostvareno.

U tom smislu, predstave koje su realizovane na osnovu vrednih, savremenih ili klasičnih, tekstova, koje Sterijino pozorje svakako treba da promoviše, ali nisu, u scenskom tumačenju, umetnički bitnije, nisu ni ušle u selekciju. S druge strane, u program su uključene predstave umetnički superiornijih rediteljskih poetika, gde je izvođenje posebno kreativno, u formalnom, stilskom, dramaturškom pogledu, navela je Ana Tasić u obrazloženju selekcije.

U selekciji nacionalnog pozorišta, za koju je Aleksandra Glovacki odabrala pet predstava, našla se “Kosa” beogradskog Ateljea 212, u režiji Kokana Mladenovića, koji potpisuje i režiju “Dunda Maroja” Marina Držića, u izvođenju Kruševačkog pozorišta.

U selekciji nacionalnog pozorišta je i “Drama o Mirjani o ovima oko nje” mladog hrvatskog autora Ivora Martinića, u režiji Ive Milošević i izvođenju Jugoslovenskog dramskog pozorišta iz Beograda, zatim Euripidove “Bahantkinje”, u režiji Stafana Valdemara Holma i izvođenju Narodnog pozorišta Beograd, te “Nora” Henrika Ibzena, u režiji Predraga Štrpca i izvođenju Narodnog pozorišta Sombor.

Međunarodni program “Drugo Vi” 55. Pozorja, čiji je selektor Nikola Zavišić, obuhvata pet predstava, među kojima je i “Zagrebački pentagram” grupe autora (Igor Rajki, Filip Šovagović, Nina Mitrović, Damir Karakaš i Ivan Vidić), u režiji Mađelija i izvođenju Zagrebačkog kazališta mladih.

Na programu je i “Dom Bernarde Albe” Federika Garsije Lorke, u režiji Dijega de Brea i izvođenju Slovenskog ljudskog gledališča Celje, zatim rumunska predstava “20 per 20”, čiji je autor i reditelj Đianina Karbunariu, a produkcija je Yorick Studija (Trgu-Mureš & dramAcum) iz Bukurešta, te “Fedra Fitnes” (Phaidra Fitness) Ištvana Tašnadija, u izvođenju KoMa & ALKA.T Companies iz Budimpešte.

Publika 55. Pozorja videće i komad “Will You Ever be Happy Again” Sanje Mitrović, u produkciji Centra za kulturnu dekontaminaciju Beograd, hetveem theatre Amsterdam i Stand Up Tall Productions iz Amsterdama.

Sterijino pozorje nedavno je potpisalo sa Ministarstvom kulture Protokol o sufinansiranju Sterijinog pozorja u periodu od 2010. do 2012. godine.

Ministarstvo tim protokolom, kako je istaknuto, prepoznaje “Sterijino pozorje” kao manifestaciju od značaja za nacionalnu kulturu, ali i za međunarodno povezivanje.

Protokol podrazumeva budžetsku podršku ove godine u iznosu od pet miliona dinara, uz još 400.000, koliko je izdvojeno za podršku konkursu Sterijinog pozorja za domaći dramski tekst.

Osim od Ministrastva kulture, Sterijino pozorje dobilo je ove godine i pet miliona dinara od Pokrajinskog sekretarijata za kulturu Vojvodine, na osnovu konkursa, a milion dinara izdvojeno je i iz budžetske rezerve Vojvodine, dok su gradske vlasti Novog Sada obezbedile 13 miliona dinara. Ostatak budžeta, ukupno planiranog u iznosu od oko 25 miliona dinra, biće obezbeđen zahvaljujući sponzorima, među kojima su glavni NIS i Erste banka.

Prošle godine je predstava “Brod za lutke” Milene Marković, u režiji Ane Tomović i izvođenju Srpskog narodnog pozorišta iz Novog Sada, trijumfovala na 54. Pozorju, osvojivši Sterijinu nagradu žirija za najbolju predstavu u celini i tekst, kao i priznanje Okruglog stola Pozorja koje je završeno predstavom “Pijana noć 1918” teatra Ulisis sa Briona, u čast nagrađenih.

Žiri 54. Sterijinog pozorja, kojim je predsedavala beogradska glumica Mirjana Karanović, video je 16 predstava u selekciji nacionalne drame i pozorišta, a jednoglasno je dodelio Sterijinu nagradu za najbolju predstavu “Brodu za lutke”, kao i nagradu Mileni Marković za tekst te savremene drame. Predstava “Brod za lutke” dobila je još dve nagrade žirija, uključujući za originalnu scensku muziku hrvatskog muzičara Darka Rundeka, a po broju nagrada istakla se i predstava “Kandid ili optimizam” Voltera, u izvođenju Jugoslovenskog dramskog pozorišta, za koju je Sterijinu nagradu za režiju dobio Aleksandar Popovski.

Predstava “Kandid ili optimizam” ostaće zapamćena na 54. Pozorju i po glumcu Bogdanu Dikliću, kome je za vreme izvođenja te drame pozlilo, nakon čega je doživeo infarkt i operisan u Institutu za kardiovaskularne bolesti u Sremskoj Kamenici. U međuvremenu, popularni glumac uspešno se oporavio.

Obrazloženje selekcija moguće je naći OVDE

Sajt Sterijinog pozorja je www.pozorje.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org

(SEEcult.org)